Học piano bài 5: * Like ✔ Tag ✔ Share ✔ * để mọi người cùng học nhé các bạn . Các bạn có thể truy cập ipiano.vn mục dạy đàn để review lại các bài học trước nhé. Các thắc mắc các bạn gửi câu hỏi và chúng ta có thể thảo luận ở phần comment, bạn nào biết câu trả lời thì trả lời phụ giúp ad luôn hé . Các bạn nên học từ từ các bài học và xem đi xem lại mới thấm hết được. Nào chúng ta bắt đầu:
Thang âm
Bạn sẽ dễ dàng tìm thấy nhiều cuốn sách về nhạc lý bên ngoài sẽ đề cập đến thang âm trước khi đề cập đến hợp âm. Thông thường là như thế. Tuy nhiên, cách làm đó lại thường làm cho người đọc cảm thấy khó hiểu hơn, vì vậy chúng ta sẽ tiếp cận theo cách ngược lại.
Vậy, thang âm là gì?
Để cho dễ hình dung, bạn hãy tưởng tượng ra một chiếc cầu thang có 12 bậc (cách đều nhau, dĩ nhiên). Bạn đặt chân bước lên bậc thang đầu tiên, lập tức một âm thanh phát ra, rồi khi bạn bước lên bậc tiếp theo, một âm thanh nữa lại phát ra và có âm vực nghe có vẻ cao hơn âm thanh trước một tí. Rồi cứ như vậy, mỗi bước đi của bạn thì lại có một âm thanh cao lên cho đến hết cả 12 bậc thang.
Thang âm, đơn giản chính là chiếc cầu thang đó. Người chơi nhạc chỉ đơn giản là nhảy múa trên những bậc cầu thang tạo ra âm thanh mà thôi. Tuy nhiên để biết được phải dẫm chân lên bậc thang nào cho chính xác, người ta phải đặt tên cho từng bậc thang, và đó chính là nốt nhạc của chúng ta.
Nhưng 12 nốt là quá ít, nếu tôi muốn chơi nhiều nốt nhạc hơn, tạo ra âm thanh cao hơn hay thấp hơn thì sao? Rất đơn giản, chỉ cần xếp thêm vài cái cầu thang mà mỗi cái có 12 bậc và đặt chồng lên nhau. Càng trèo lên cao thì âm thanh sẽ càng cao, càng xuống thấp thì âm thanh sẽ càng thấp, nhưng cũng chỉ là cụm 12 bậc đó lập đi lập lại mà thôi.
Ví dụ: Đây là hình ảnh phím đàn piano với 12 nốt cơ bản bắt đầu từ nốt Đô (là 12 bậc thang của chúng ta) và nốt Đô sau cùng là lập lại cho một vòng thang mới.
Nếu bạn thắc mắc, thì theo kí hiệu âm nhạc. Người ta sẽ ký hiệu Đô là C, Rê là D, Mi là E, Fa là F, G là Sol, A là La, B là Si. Các ký hiệu # và b. sẽ được giải thích sau.
Điều thứ hai bạn cần biết về thang âm, đó là trên thế giới không chỉ có một loại thang. Thang âm mà tất cả chúng ta đều quen thuộc (7 nốt, 12 cung) và được phổ biến trên toàn thế giới có xuất phát từ các tu sĩ Gregorian rất nhiều thế kỷ trước ở phương tây. Tuy nhiên các nước Á Đông như Việt Nam cũng có thang âmđặc trưng cho âm nhạc của chúng ta. Hẳn các bạn đã từng nghe đến ngũ cung (pentatonic) chứ? Cổ nhạc miền Nam Việt Nam có 5 nốt hò, xự, xang, xê, cống (còn có cả liêu, ú, nhưng thật ra đây chỉ là cách gọi khác của sự lập lại 2 nốt đầu). Cũng là một dạng thang âm đấy các bạn ạ. Và một số loại âm nhạc khác, ví dụ như âm nhạc tôn giáo của đạo Islam có thang âm chia nhỏ 1/4, so với chúng ta là 1/2 cho một cung, điều này khiến khả năng biểu đạt của âm nhạc này phong phú hơn, và cũng phức tạp hơn nhiều. (xem hình 2)
Tổng kết: thang âm là “chiếc thang” chứa đựng âm thanh trong đó mỗi bậc thang sẽ là một âm có độ cao thấp khác nhau, mỗi nốt sẽ có tên riêng. Có nhiều loại thang âm. Ở bài sau, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chúng ta cần thang âm để làm gì và chúng ta phải làm gì với nó.
Post a Comment